بررسی ارتباط رقابتی یا انحصاری بودن بازار و بازده سهام (مطالعه موردی : بورس اوراق بهادار تهران)

هدف این مقاله، بررسی ارتباط میان ساختار بازار و بازده سهام صنایع فعال بورس اوراق بهادار تهران می­باشد. بعبارت دیگر بدنبال پاسخ به این سوال هستیم که 13 صنعت فعال بر اساس کد دو رقمی ISIC در طی سال­های 1380 تا 1386، در چه ساختار بازاری (انحصاری یا رقابتی) فعالیت می­کنند و این ساختار چه تاثیری بر بازده سهام آن­ها دارد. ساختار بازار براساس شاخص­های تمرکز چهار بنگاه و هرفیندال- هیرشمن و تاثیرشان بر بازده سهام با استفاده از داده­های تلفیقی و مدل پانل دیتا، با کنترل کردن ریسک سیستماتیک، اندازه، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و نسبت نقدینگی آنی، سنجیده می شود. نتایج بیانگر این بوده است که دو صنعت دارای ساختار انحصار موثر، شش صنعت دارای ساختار تمرکز معتدل و پنج صنعت دارای ساختار رقابت موثر و همچنین صنعت نفتی، کک و هسته­ای جزء انحصاری­ترین و صنعت لاستیک و پلاستیک جزء رقابتی­ترین، صنایع می­باشند. نتایج برآورد مدل ها، نشان داد که بین ساختار انحصاری و رقابتی بازار با بازده سهام رابطه­ی معناداری وجود دارد و این رابطه بصورت U معکوس بوده است یعنی با افزایش تمرکز تا نقطه ماکزیمم و بعد از این نقطه به ترتیب بازده افزایش و کاهش می­یابد.